หลายคนรู้สึกว่าการขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์มีความยุ่งยาก แต่เพื่อความสบายใจในเรื่องของกฎหมาย ข้อบังคับ และความปลอดภัยในการติดตั้ง โซลาร์เซลล์ (Solar Cell) เป็นไปตามมาตรฐาน แนะนำว่าควรขออนุญาตก่อนใช้งานดีกว่า ส่วนขั้นตอนการขออนุญาตและเอกสารต่าง ๆ TNS Training Center มีข้อมูลดี ๆ มาฝากกันแน่นอน

ทำไมต้องขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์ ? และระบบไฟแบบไหนที่ต้องขออนุญาตติดตั้ง

การขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์มีปัจจัยหลายอย่างเชื่อมโยงกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของมาตรฐานอุปกรณ์ โครงสร้างอาคาร รวมถึงระบบไฟทั้งหมด ทำให้ผู้ติดตั้งต้องดำเนินการขออนุญาตก่อนติดตั้งโซลาร์เซลล์ โดยเหตุผลที่ต้องขออนุญาตติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ และชนิดของระบบไฟที่ต้องขออนุญาตในการติดตั้งมีดังนี้้

เหตุผลของการขออนุญาตติดตั้ง

สำหรับเหตุผลที่ต้องขออนุญาตติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์มีหลายปัจจัยด้วยกัน ดังนี้

ความปลอดภัยในการใช้งานสูงสุด:

เนื่องจากมีความเกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้าแรงสูง และกระแสไฟฟ้าที่ไหลเข้าสู่ระบบโครงข่าย ทำให้อาจเกิดการลัดวงจรได้ จึงต้องขออนุญาตเพื่อรับการตรวจสอบและรับรองโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญถึงการติดตั้งว่ามีความปลอดภัยจริง

การรับประกันและความคุ้มครอง:

การขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์จะมีเอกสารที่สามารถยื่นแสดงว่าอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้สำหรับติดตั้งได้มาตรฐานตามข้อกำหนด และหากมีปัญหาจากการติดตั้งสามารถได้รับการแก้ปัญหาต่าง ๆ ได้ตามข้อตกลง

ดำเนินการให้ถูกกฎหมาย:

การใช้ไฟฟ้าพลังงานแสดงอาทิตย์ หรือโซลาร์เซลล์ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) และ การไฟฟ้าทั้งส่วนภูมิภาคและนครหลวง ซึ่งหากไม่มีใบอนุญาตให้ใช้งานจะถูกดำเนินคดี ซึ่งมีทั้งโทษปรับและคำสั่งให้รื้อถอนได้

ระบบโซลาร์เซลล์แบบไหนที่ต้องขออนุญาตติดตั้งสำหรับระบบโซลาร์เซลล์ที่ต้องขออนุญาตในการติดตั้งมี 3 ระบบดังนี้

  1. ระบบออนกริด (On-Grid) : เป็นระบบที่ต้องขนานไฟกับการไฟฟ้า เนื่องจากระบบไฟฟ้าที่ใช้งานมาจากแผงโซลาร์เซลล์ และจากการไฟฟ้า โดยไม่จำเป็นต้องใช้แบตเตอรี่
  2. ระบบออฟกริด (Off-Grid) : เป็นระบบที่ไม่ได้ใช้ไฟจากการไฟฟ้า จึงไม่จำเป็นต้องดำเนินการขออนุญาตจากการไฟฟ้า
  3. ระบบไฮบริด (Hybrid) : เป็นระบบที่มีการทำงานรวมกันระหว่าง On-Grid และ Off-Grid และต้องติดตั้งแบตเตอรี่เพิ่มเติม เพื่อใช้ไฟฟ้าเวลากลางคืนได้ ระบบนี้ต้องขออนุญาตจากการไฟฟ้าเสมอ

ขั้นตอนการขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์ต้องทำอย่างไรบ้าง  ?

การขออนุญาตติดตั้งใช้แผงโซลาร์เซลล์หจะมีหลายขั้นตอน และใช้เอกสารจำนวนมาก รวมถึงอาจใช้เวลาในการรอดำเนินการนานถึง 6 เดือน หรือมากกว่านั้นในบางกรณี  แต่เพื่อประโยชน์ของผู้ใช้งานในด้านความปลอดภัย และการติดตามงาน หรือการรับรองในอนาคต จึงจำเป็นต้องขออนุญาต โดยขั้นตอนและเอกสารการขออนุญาตมีดังนี้

ขั้นตอนที่ 1: ยื่นขออนุญาตหรือแจ้งหน่วยงานราชการส่วนท้องถิ่น

ขั้นตอนแรกผู้ใช้จะต้องยื่นแจ้งขออนุญาตต่อหน่วยราชการในท้องถิ่นก่อน เพื่อดัดแปลงบ้านและอาคาร เพื่อติดตั้งโซลาร์เซลล์ ซึ่งจะต้องผ่านการตรวจสอบความแข็งแรงพื้นที่ที่จะติดตั้ง และต้องมีลายเซ็นรับรองจากวิศวกรโยธาที่มีใบประกอบวิชาชีพวิศวกรเท่านั้น โดยผู้ขออนุญาตต้องเตรียมเอกสารเพื่อดำเนินการดังนี้

  • เอกสารรายละเอียดและรายการติดตั้งโซลาร์เซลล์
  • ปลนแสดงแผนผังและโครงสร้างหลังคา หรือโครงสร้างรองรับแผงโซลาร์เซลล์
  • ใบอนุญาตดัดแปลงอาคารเพื่อขออนุญาตปรับปรุงอาคาร (อ.1) ในส่วนพื้นที่ติดตั้งเกิน 160 ตารางเมตร และน้ำหนักเกิน 20 กิโลกรัมต่อตารางเมตร
  • ใบคำร้องแจ้งให้ทราบในกรณีที่ติดตั้งโซลาร์เซลล์ในพื้นที่ไม่เกิน 160 ตารางเมตร และมีน้ำหนักรวมไม่เกิน 20 กิโลกรัมต่อตารางเมตร

เมื่อผ่านการตรวจสอบเอกสารเรียบร้อยแล้วผู้ยื่นขออนุญาตจะได้รับหลักฐานการขออนุญาต และสามารถติดตั้งโซลาร์เซลล์ได้ แต่จะต้องมีบริษัทติดตั้งหรือผู้เชี่ยวชาญคอยดูแล กำกับการติดตั้งทุกขั้นตอน

ขั้นตอนที่ 2:  แจ้งขอยกเว้นการขอใบอนุญาตจาก กกพ.

ในกรณีที่ผู้ใช้ติดตั้งโซลาร์เซลล์ที่มีกำลังการผลิตไม่ถึง 1000 kVA หรือไม่เกิน 800 kW ต้องดำเนินการยื่นขอใบยกเว้นการขอใบอนุญาตจากสำนักงาน “คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.)” ซึ่งสามารถดำเนินการได้ที่ทางเว็บไซต์ของ กพพ. หลังจากดำเนินการเรียบร้อยแล้วจะได้รับหนังสือการประกอบกิจการพลังงานที่ได้รับการยกเว้นไม่ต้องขอใบอนุญาตจากสำนัก กพพ. ซึ่งขั้นตอนนี้จะต้องเตรียมเอกสารดังนี้

  • เอกสารส่วนตัวของผู้ยื่น เช่น บัตรประชาชน สำเนาทะเบียนบ้าน ฯลฯ
  • พื้นที่ติดตั้งโซลาร์เซลล์, ประเภทและขนาดของโซลาร์เซลล์
  • หนังสือมอบอำนาจ ในกรณีที่ไม่ใช่เจ้าของบ้านหรืออาคาร
  • เอกสารอื่น ๆ ตามที่ กกพ.กำหนด

ขั้นตอนที่ 3: ยื่นเรื่องขออนุญาตเชื่อมขนานกับระบบโครงข่ายไฟฟ้าต่อการไฟฟ้า

เป็นการยื่นขอติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์บ้านขนานกับระบบโครงข่ายไฟฟ้าของการไฟฟ้าทั้งการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) และการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้ภายในบ้านและอาคาร โดยสามารถยื่นเรื่องได้ 2 กรณี คือ

  1. เพื่อใช้ไฟฟ้าภายในบ้านและอาคารเพียงอย่างเดียว   
  2. เพื่อใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน อาคาร และขายไฟฟ้าส่วนเกินให้กับการไฟฟ้า

เอกสารที่ใช้สำหรับยื่นขอเชื่อมขนานกับระบบไฟฟ้า

  • รูปถ่ายแสดงอุปกรณ์ แผงและอินเวอร์เตอร์
  • แบบคำขอเชื่อมต่อขนานกับระบบโครงข่ายไฟฟ้า
  • ใบอนุญาตดัดแปลงอาคารหรือขออนุญาตปรับปรุงอาคาร (อ.1)
  • เอกสารรายละเอียดของอุปกรณ์โซลาเซลล์ เช่น รุ่น ยี่ห้อ ขนาด และอินเวอร์เตอร์ (Specification)
  • แบบ Single Line Diagram ที่ได้รับรองจากวิศวกรโยธาที่มีใบประกอบวิชาชีพวิศวกร
  • Mini COP รายงานการตรวจสอบมาตรการด้านการออกแบบติดตั้งตามประมวลหลักการปฏิบัติ
  • แบบแปลนโครงสร้างการติดตั้ง ที่ผ่านการตรวจสอบและได้รับการเซ็นรับรองจากวิศวกรโยธาที่มีใบประกอบวิชาชีพวิศวกร

ขั้นตอนที่ 4 รับการตรวจสอบระบบจากเจ้าหน้าที่การไฟฟ้า

หลังจากดำเนินการยื่นเอกสารขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์ (Solar Cell) กับหน่วยงานต่าง ๆ และผ่านการตรวจสอบเอกสารทั้ง 3 หน่วยงานเรียบร้อยแล้ว การไฟฟ้าจะส่งเจ้าหน้าที่มาตรวจสอบการเชื่อมระบบโซลาร์เซลล์ตามจุดที่ยื่นขอติดตั้ง และการเชื่อมระบบไฟฟ้าขนานกับระบบโครงข่ายว่าเป็นไปตามข้อกำหนดหรือไม่ โดยหลังจากผ่านการตรวจสอบเจ้าของบ้านจะต้องเปลี่ยนมิเตอร์ไฟฟ้าเป็นมิเตอร์ดิจิทัล และติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนเพิ่มเติม ซึ่งขั้นตอนนี้จะมีค่าใช้จ่ายที่ต้องชำระคือ ค่าตรวจสอบการเชื่อมระบบของการไฟฟ้า ค่ามิเตอร์ และค่าอุปกรณ์ต่าง ๆ

สรุป: ใช้โซลาเซลล์สบายใจแค่ขอติดตั้งโซลาเซลล์ให้ถูกต้อง!

การขออนุญาตติดตั้งโซลาร์เซลล์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย และได้รับการรับรองมาตรฐานการติตตั้งจากหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ช่วยเพิ่มความสบายใจในการใช้งานระบบไฟฟ้าจากโซลาร์เซลล์ด้วยไร้กังวล และได้รับประโยชน์สูงสุดในระยะยาวทั้งจากกฎหมาย และความปลอดภัย  ทั้งนี้หากใครสนใจข้อมูลเกี่ยวกับโซลาร์เซลล์เพิ่มเติม สามารถเลือกคอร์สอบรมโซลาร์เซลล์ (Solar Cell) กับหน่วยงานที่ชำนาญการโดยเฉพาะ เช่น  TNS Training Center เป็นต้น เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับโซลาร์เซลล์ และสามารถนำไปใช้เพื่อเพิ่มอาชีพในอนาคตได้อีกหนึ่งช่องทาง